مزار شیخ حدیدزیارتگاه شیخ حدید در پنج کیلومتری شمال غرب شهر حدیثه، از توابع استان انبار، کشور عراق واقع شده و به «عجان حدید»، مشهور است. بقعه، شامل یک بنای هشت‌ضلعی گنبددار مخروطی است. ۱ - بنای بقعهبنای بقعه، قدیمی است و در سال ۱۹۸۳ م، از سوی وزارت اوقاف عراق، بازسازی شده و در سال ۱۹۸۶ م نیز تعمیراتی در بنا، صورت گرفته است. بقعه، شامل یک بنای هشت‌ضلعی گنبددار است که مساحت آن در مجموع، ۴۹ متر است. بالای برج بنا، گنبدی مخروطی مطبق، همچون گنبد شیخ حسن بصری و نبی ذوالکفل (علیه‌السّلام) قرار دارد که ارتفاع آن از کف بقعه، پانزده متر و دارای هشت رج و پله است. بر قبر، ضریحی به ابعاد ۳• ۲ متر، نصب شده و پارچه سبزی نیز که نام شیخ حدید بر آن نوشته شده، قرار گرفته است. دیوارهای اتاق مرقد، دارای نقش‌های هندسی و نیز کتیبه‌هایی از آیات قرآنی روی کاشی است. بر یک قطعه کاشی، نام مدفون در بقعه، با این عبارت آمده است: «مرقد السمیدع السید محمد اللقب عجان الحدید کنایه بلانادریه وولدیه احمد و عبدالرحیم و خادمه عبدریحان و هو من ذریة السید موسی الکاظم بن الامام جعفر الصادق (علیه‌السّلام)». در مجاورت مرقد، مسجد جامع واقع شده و صحن مجموعه، نزدیک به هزار متر مربع است. داخل ضریح، چهار قبر دیگر وجود دارد که به پدر شیخ حدید، به نام شیخ محمد و دو فرزندش احمد و عبدالرحیم و خادمشان عبدریحان، تعلق دارد. ۲ - نسبمحمد ابوالمهدی صیادی در کتاب الجوهر، نسب شیخ حدید را چنین ذکر می‌کند: سید نورالدین بن سید علی اکبر بن سید صالح عبدالرزاق بن سید شمس‌الدین محمد بن صدرالدین علی بن سید عزالدین احمد الصیاد بن سید سیف‌الدین عثمان ابن سید حسن بن سید محمد عسلة بن حازم بن احمد الاصغر بن علی مکی بن حسن رفاعة بن سید مهدی بن ابی القاسم محمد بن حسن بن حسین بن احمد الاکبر بن موسی الثانی بن ابراهیم المرتضی بن امام موسی کاظم (علیه‌السّلام). ۳ - شهرت به عجانوی سیدی جلیل‌القدر، شریف و بزرگوار بود که در شهر حدیثه، ساکن شد. لقب او، عجان الحدید بود. نام‌گذاری او به عجان، بدان علت بود که در یکی از روزها، کشاورزی به سبب شکسته شدن داس خود هنگام درو، بسیار متاثر می‌شود، زیرا باید کلی وقت صرف می‌کرد تا آن را تعمیر کند. اما شیخ که از آنجا عبور می‌کرد، با یک ذکر، آن را جوش داد، به همین دلیل، به عجان حدید شهرت یافت. او در سال ۹۰۰ ه. ق، وفات یافت. ایام زیارتی وی، در روز دوم عید قربان است. ۴ - نوادگانشیخ حدید، نواده‌ای نیز به نام شیخ حدید دارد که دو زیارتگاه، به وی منسوب است: یکی، مزار شیخ حدید در منطقه الثرثاته، تابع شهرستان سامرا است که قبر قطب عبدالرحیم بن شیخ محمد حدیدی، نوه سید نورالدین حدیدی، در آنجاست و دیگری، مرقد و مقام شیخ حدید، در منطقه الجزیره (ارض الکرد) می‌باشد. از عشایر و ساداتی که از نسل شیخ عجمان‌اند، می‌توان به عشیره حدیدی‌ها و عشیره صمیدعی‌ها، اشاره نمود. ۵ - اداره بقعهسید نوری سید احمد بن سید حسن صمیدع، نواده شیخ محمد شمس‌الدین عجان حدید، اداره بقعه را برعهده دارد. [۱]
عامری، ثامر عبدالحسین، المراقد و المزارات فی العراق، ص۱۳۵- ۱۳۷.
۶ - پانویس
۷ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، مقاله «مزار شیخ حدید»، ج۲، ص۳۸. رده‌های این صفحه : زیارتگاههای استان الانبار | مزار امامزاده‌های مدفون در استان الانبار | مکان‌های تاریخی عراق
|